DÜNYA KUDUZ GÜNÜ

28  Eylül Dünya Kuduz günü; 150’den fazla ülkede halen var olan kuduz hastalığı hakkında kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla dünya genelinde 2007 yılından itibaren  idrak edilmektedir.

Başlıca Lyssavirus (RABV) adlı virüsün neden olduğu kuduz, tüm insan ve memeli hayvanların duyarlı olduğu bir hastalıktır. İlk belirti gözlendikten sonra %99 ölümcül olan bu hastalık doğru bir aşılama protokolü ile günümüzde %100 önlenebilmektedir. Kuduz %100 önlenebilir bir hastalık iken, her yıl dünya çapında 59.000'den fazla insan bu hastalıktan ölmektedir. Bunların %40’ı özellikle Afrika ve Asya’da beşeri hekimlik ve veteriner hekimlik hizmetlerinin etkin bir biçimde sağlanamadığı kırsal bölgelerde yaşayan çocuklardır. Ölüm vakalarının %99 enfekte köpekler tarafından ısırılma nedeniyle meydana gelmektedir. İnsan ölümlerine ek olarak her yıl başta köpekler olmak üzere milyonlarca evcil hayvan bazen hastalık taşıması bazen de hastalığın neden olduğu korku nedeniyle yersiz yere itlaf edilmektedir. Elimizde var olan etkili aşılar ve koruyucu tedbirlerin varlığında tüm bu insan ve hayvan ölümlerini kabul etmek mümkün değildir. Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklarla mücadelede en etkili çalışmalar Veteriner Halk Sağlığı Biliminin konularındandır. Kuduz hastalığının, insan ve hayvan hekimlerinin iş birliğini ifade eden Tek Sağlık yaklaşımı ile bölgesel ve küresel düzeyde ele alınması gerekmektedir. Kurumsal bazda ise, 2030 yılına kadar köpek kaynaklı kuduzdan kaynaklanan insan ölümlerinin sıfıra indirilmesi çalışmalarına Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) öncülük etmektedir.

Bu bağlamda başta köpekler olmak üzere vahşi ve evcil yaşamda hayvanların kuduza karşı aşılanması gerekmektedir. Kuduz hastalığında köpekler hastalığın kaynağı değil bilakis insanlar gibi mağdurlarıdır. Bu nedenle insan ve hayvan sağlığının korunması için vatandaşlarımızın her yıl kedi ve köpeklerini kuduz aşısı ile aşılatmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz. Vatandaşlarımızı şüpheli bir köpek ısırılması sonrasında;

• Yarayı hemen sabunladıktan sonra yaklaşık 15 dakika bol su ile iyice yıkamalarını,

• Yara bölgesin yıkandıktan sonra iyot içeren bir solüsyon (tentürdiyot vb.) veya antiviral ilaç ile temizlemelerini,

• Yarayı pansuman, dikiş veya bandajla kesinlikle kapatmamalarını,

• Hızla bir sağlık kuruluşuna başvurmalarını ve vakit kaybetmeden aşılanmaları gerektiğini hatırlatıyoruz.

Unutulmamalıdır ki, kuduz virüsüne maruziyetten sonra aşı tipine göre tekrarlayan dozlardan oluşan aşılama protokolüne en kısa süre içinde başlanması ve immunoglobulin (RIG) uygulaması başarı şansını arttırmaktadır. Bu uygulamalara ilave olarak, ısıran hayvanın güvenli bir şekilde karantina altına alınması ve 10 gün boyunca kapalı olarak karantina altında tutulması ve akabinde gerekli karantina tedbirlerinin alınması açısından Tarım ve Orman İl veya İlçe Müdürlüklerinin bilgilendirilmesi gerekir.

                                                                                                                                              Seyit Sami KARYAĞDI

                                                                                                                                          Tokat Vho Oda Başkanı

Yorumlar